TUA organiseert voor derde maal Week van de Vroege Kerk

Week van de Vroege Kerk

Thema: Christus als de Goede Herder in de exegese van de Vroege Kerk

Van 14-18 november 2022 organiseren we voor het derde jaar op rij de Week van de Vroege Kerk. Het thema van deze week is 'Christus als de Goede Herder in de exegese van de Vroege Kerk'.

Psalm 23 en Psalm 42 zijn in de Vroege Kerk van bijzondere betekenis. Beide Psalmen werden namelijk gezongen bij de viering van de sacramenten. Vanuit de bronnen weten we dat deze Psalmen gezongen werden door de catechumenen wanneer ze na hun doop uit het baptisterium terugkeerden naar de kerk. Bovendien hebben we dankzij archeologisch onderzoek ook zicht op de relevantie van bijvoorbeeld Psalm 42 in de geloofsbelijdenis van de Vroege Kerk. In heel veel baptisteria zien we in vloermozaïeken herten staan bij het levende water, smachtend om te gaan drinken van dit water dat stromend en levendig wordt voorgesteld. Bijvoorbeeld in het baptisterium van de heilige Johannes in de cathedraal van Napels (Duomo) in Italie (6e eeuw).
We zien hier echter tevens een link naar de geschiedenis van de Samaritaanse vrouw die water putte voor Jezus, maar daarna een uitgebreid gesprek met Hem kreeg, waarin Jezus uitlegde dat wie van het levende water zou drinken nooit meer dorst zou krijgen.

In de preken uit de periode van de Vroege Kerk komt de relevantie van Psalm 42 bijvoorbeeld terug in de schitterende preek van Chrysostomus over Psalm 42. Deze Psalm, zoals uitgelegd door Chrysostomus, is tijdens de vorige Week van de Vroege Kerk reeds aan de orde geweest in de slotlezing op vrijdag. We willen nu wat meer inzetten op Psalm 23, de herderspsalm. Een aantal gastsprekers zal hierbij ook aanwezig zijn. Om te beginnen de bekende hymnoloog dr. Arie Eikelboom. We zijn zeer vereerd met deze internationaal gezaghebbende specialist in de hymnen. Hij zal tijdens het minisymposium spreken over de liturgische kant van de Psalmen en zo mogelijk ook op Psalm 23 en of 42 ingaan.

Tijdens dit symposium zal prof. dr. M.A. van Willigen een nieuw en bijzonder deel in de serie Apeldoornse Studies presenteren. Het gaat hier om de uitleg van de zogenaamde Christus-hymne, waarvan prof. Van Willigen ‘het doopceel heeft gelicht’. Hij gaat na hoe de uitleg van deze hymne in de Vroege Kerk zich heeft voltrokken en laat in deze studie ook Johannes Chrysostomus uitgebreid aan het woord in twee door hem voor het eerst in het Nederlands vertaalde preken. Deze zullen tijdens het symposium ook worden toegelicht. Dit symposium wordt gehouden in de aula van de TUA.

Op donderdag is het mogelijk om ’s avonds de uitleg van Psalm 23 door Ambrosius te beluisteren in de sfeervolle Victorkerk in Apeldoorn. De toegang is vrij. Vanaf 19.30 uur bent u welkom, is er koffie en ruimte voor ontmoeting. Daarna volgt de lezing en is er gelegenheid om vragen te stellen en een gesprek te hebben over de Vroege Kerk met prof. Van Willigen.

Op vrijdagavond is de slotlezing door dr. J. Veldman uit Gouda over het prachtige thema 'De Goede herder in de Vroege Kerk: een beeldrijke evangelieboodschap’. Presentatie met vroegchristelijke afbeeldingen van de Goede Herder

Programma in het kort

• Maandagavond 14 november 2022, 20.00 uur: Lezing 'De uitleg van Psalm 23 bij Cassiodorus' (gratis, online). 
• Dinsdagavond 15 november 2022, 20.00 uur: Lezing 'De uitleg van Psalm 23 bij Augustinus' (gratis, online). 
• Woensdagmiddag 16 november 2022, 13.00 uur: Minisymposium in de aula van de TUA, thema: 'Psalm 23 en 42 in liturgische context. Uitleg van de Christus-hymne uit Fil. 2: 6-11'
  (toegang 20 euro (studenten 10 euro), inclusief Apeldoornse studie over Fil. 2: 6-11 en inaugurele rede 'Niemand heeft ooit God gezien. De vroegchristelijke exegese van Joh. 1:18').

1. Dr. Arie Eikelboom: De liturgische functie van de Psalmen in de Vroege Kerk
2. Prof. dr. M.A. van Willigen: Hoe werd de hymne van Fil. 2: 6-11 in de Vroege Kerk uitgelegd?

• Donderdagavond 17 november 2022, 20.00 uur (inloop met koffie vanaf 19.30 uur): lezing door prof. dr. M.A. van Willigen over 'De uitleg van Psalm 23 door de kerkvader Ambrosius' (gratis, Victorkerk te Apeldoorn). 
• Vrijdagavond 18 november 2022, 20.00 uur (inloop met koffie vanaf 19.30 uur), lezing door drs. J.H.C. Kooijman over 'De herdermetafoor in de Vroege Kerk'. Presentatie met vroegchristelijke afbeeldingen van de Goede Herder (gratis, aula TUA).

Betaling/aanmelding

De activiteiten tijdens de Week van de Vroege Kerk zijn gratis. Alleen voor het minisymposium wordt een bijdrage van 20 euro (studenten 10 euro) gevraagd. Betaling vooraf per bank op rekeningnummer NL16 RABO 0113 2973 19 t.n.v. Ars Editura, M.A. van Willigen.

Voor elke activiteit geldt: graag vooraf aanmelden. Dat kan met behulp van het aanmeldformulier op deze pagina. Graag in het berichtenveld noteren welke bijeenkomst(en) u wilt bijwonen. 

Afbeelding bovenaan deze pagina: vroegchristelijk mozaïek uit de zesde eeuw (Napels, Duomo)